آيت‌‏الله‌‏ منتظري:
سلب آزادي بيان براي چهره حاكميت ديني ضرر دارد

 10/04/1386

تهران- خبرگزاري كار ايران

آيت‌‏الله حاج شيخ «حسينعلي منتظري» از مراجع شيعه كه در شهر قم ساكن است، به پرسش‌‏هاي «فرانسيس هريسون» خبرنگار شكه خبري «بي‌‏بي‌‏سي» در تهران، پاسخ‌‏هاي مكتوب داده است.
به گزارش «ايلنا»، متن كامل پاسخ‌‏هاي آيت‌‏الله‌‏ منتظري به پرسش‌‏هاي بي‌‏بي‌‏سي به شرح زير است:
بي‌‏بي‌‏سي: اخيرا شاهد شكل‌‏گيري و شدت سركوب در ايران هستيم. هزاران نفر را به جرم بدحجابي در تهران دستگير كرده يا با آنها بدرفتاري نموده‌‏اند. برخي از خانم‌‏ها حتي در تهران توسط پليس مرد در ملاءعام كتك خورده‌‏اند. بدون اينكه جرم آنها در دادگاه ثابت شده باشد، بسياري از افراد به عنوان ارذل و اوباش دستگير شده و در ملاءعام با آنها بسيار بدرفتاري شده است، بدون آنكه در دادگاه حاضر شده و يا از خود دفاع كرده باشند. به نظر شما رفتار پليس در اين‌‏گونه موارد مفيد فايده است يا مضر و خلاف موازين شرع است؟
آيت‌‏الله‌‏ منتظري: هر چند اكثريت مردم، مسلمان و مخالف با بي‌‏حجابي و بي‌‏بند و باري هستند و طبعاً نبايد حقوق آنان ناديده گرفته شود، اما از طرف ديگر تأمين حقوق اكثريت ـ علاوه بر اينكه نبايد موجب تضييع حقوق اقليت گردد ـ بايد با روش منطقي و معقول و مفيد و مؤثر انجام شود، نه با زور و ارعاب و برخوردهاي فيزيكي و خشن، زيرا اين‌‏گونه روش‌‏ها اثر منفي دارد و انگيزه بي‌‏حجابي را تقويت مي‌‏كند و از سوي ديگر موجب متهم‌‏شدن دين به تأييد و ترويج خشونت مي‌‏شود و چهره نظام اسلامي را مشوه و خراب مي‌‏سازد. برخورد با اراذل و اوباش يا هر كس ديگري كه سلب امنيت كند و مزاحم نواميس مردم شود و زورگيري كند، لازم است، لكن بايد در چارچوب قانون و با روش‌‏هاي تحقق عدل و سازنده آنها را از ادامه كارشان بازداشت و هرگونه مجازات و ضرب و شتم قبل از اثبات اتهام در دادگاه صالح، مشروع نيست.
بي‌‏بي‌‏سي: بسياري از معلمان و كارگران تنها به خاطر تقاضاي صنفي دستگير و زنداني شده‌‏اند. آيا آنها واقعا بايد به‌‏خاطر درخواست‌‏هاي صنفي زنداني شوند؟
آيت‌‏الله‌‏ منتظري: خواسته‌‏هاي صنفي معلمان، كارگران و ديگر اصناف بايد با گفت‌‏وگو و مسالمت و در چارچوب قوانين با رعايت عدل و انصاف پاسخ داده شود و دولت موظف است علل و ريشه‌‏هاي نارضايتي اصناف مختلف را كشف و بر طرف نمايد. روشن است كه مشكلات با سركوب و زندان حل و فصل نمي‌‏شود. البته ممكن است به طور مقطعي و در كوتاه مدت صداي معترضان خاموش شود اما قطعاً نارضايتي‌‏ها به صورت عقده در خواهد آمد و براي كشور و دولت خطرآفرين مي شود.
بي‌‏بي‌‏سي: تعدادي از شهروندان با مليت دو گانه ايراني‌‏ـ‌‏آمريكايي در ايران به جرم جاسوسي دستگير شده‌‏اند. هاله اسفندياري حق ملاقات وكليش را ندارد. اين مورد تا چه حد مي‌‏تواند بر روابط خارجي ايران تاثير بگذارد و چه پيامي مي‌‏تواند براي ايرانيان خارج از كشور داشته باشد؟
آيت‌‏الله‌‏ منتظري: اينجانب از ماهيت مورد سؤال مذكور اطلاعي ندارم، اما به طور كلي اعلام مجرميت قبل از ثبوت جرمي در دادگاه صالح، شرعاً و قانوناً ممنوع است و هر متهمي حقوقي دارد كه بايد از آن استفاده نمايد.
بي‌‏بي‌‏سي: نظر حضرت‌‏عالي درباره اطلاعيه وزارت اطلاعات مبني بر عدم رابطه ايراني‌‏ها با خارجي‌‏ها و ممنوع كردن آنها از شركت در مجالس آنها و يا شركت در كنفرانس‌‏هاي علمي خارج از كشورچيست؟
آيت‌‏الله‌‏ منتظري: از هدف اطلاعيه مذكور اطلاعي ندارم و قضاوتي نمي‌‏كنم اما صرف شركت در مجالس و كنفرانس‌‏هاي علمي كه موجب تبادل معلومات و كسب تجربيات ديگران است، نه تنها ضرري براي كشور و نظام ندارد بلكه موجب رشد سطح علمي كشور نيز خواهد بود.
بي‌‏بي‌‏سي: نظر جناب‌‏عالي درباره اغتشاشات دانشگاه اميركبير چيست؟ آيا به نظر شما دانشگاه‌‏ها نيازمند دومين انقلاب فرهنگي است؟ آيا بسياري از استادان بايد از دانشگاه ها اخراج شوند؟
آيت‌‏الله‌‏ منتظري: اصولاً آزادي فكري و سياسي در مراكز علمي و فرهنگي نبايد محدود شود، مگر اينكه مخل به آزادي و حقوق ديگران باشد. به جاي اين محدوديت‌‏ها بايد زمينه پاسخ به شبهات دانشگاهيان را فراهم نمود. همچنين محروم ساختن دانشگاه از استادان متبحر به خاطر اختلافات فكري و سياسي، ظلم به دانشگاه و محيط‌‏هاي علمي و خلاف شرع و عقل سليم است.
بي‌‏بي‌‏سي: دولت معتقد است وضع اقتصادي ايران بحراني نيست، اما 57 اقتصاددان در نامه‌‏اي به رئيس‌‏جمهور اوضاعي را بحراني قلمداد كردند. به نظر شما فقيران در چه وضعيتي هستند و آيا فاصله غني و فقير در ايران زياد شده است؟
آيت‌‏الله‌‏ منتظري: قضاوت نهايي و صحيح در اين موضوع با مردم است، شما مي‌‏توانيد با يك نظرسنجي مردمي و بدون سانسور از وضعيت اقتصادي مردم و فقرا اطلاع دقيق پيدا كنيد.
بي‌‏بي‌‏سي: آيا به نظر شما دولت اجازه دارد از روزنامه‌‏نگاران بخواهد درباره اوضاع اقتصادي با حقوق بشر سخن نگويند؟ آيا اين‌‏گونه رفتارها شرايط سياسي ايران را حادتر مي‌‏كند؟
آيت‌‏الله‌‏ منتظري: منع روزنامه‌‏نگاران از سخن گفتن درباره حقوق بشر و اوضاع اقتصادي در افكار عمومي تأثيري ندارد، بالاخره معيار، رضايت عامه مردم است، مردم از اوضاع خودشان بهتر از هر كسي ديگر آگاه هستند. تلقي معمولي از منع مذكور، سلب آزادي بيان است و اين عنوان براي چهره حاكميت ديني ضرر خواهد داشت.
بي‌‏بي‌‏سي: آيا حضرت‌‏عالي درباره شرايط انتخابات مجلس هشتم نگراني داريد؟ در دوره قبل بيماري از اصلاح‌‏طلبان رد صلاحيت شدند، آيا فكر مي‌‏كنيد اين امر دوباره تكرار شود؟
آيت‌‏الله‌‏ منتظري: پيشتر در بيانيه هاي متعدد راجع به رد صلاحيت‌‏هايي كه از سوي شوراي نگهبان انجام شده است، اظهارنظر كرده‌‏ام و اميدوارم مسؤولان مربوطه اشتباهات گذشته را تكرار نكنند. اين اشتباهات و نظاير آن كه در سال‌‏هاي گذشته مشاهده شد، آسيب‌‏هاي فراواني به چهره حاكميت در بين مردم و در جهان وارد نمود.
بي‌‏بي‌‏سي: درباره تحريم‌‏هاي سازمان‌‏ملل‌‏متحد عليه ايران چه احساسي داريد؟ بسياري معتقدند فشارهاي غرب بر ايران به خاطر بحث هسته‌‏اي اين بهانه را به دولت مي‌‏دهد كه فشارهاي بيشتر براي سركوب آزادي ما اعمال نمايد نظر شما چيست؟
آيت‌‏الله‌‏ منتظري: تحريم‌‏هاي شوراي امنيت سازمان‌‏ملل‌‏متحد عليه ايران كاري است ظالمانه و هرگز با شعارهاي حقوق بشري دولت‌‏هاي ذي‌‏نفوذ در آن سازمان جهاني تناسبي ندارد. البته دولت ايران نيز نبايد بهانه و سوژه به دست قدرتمندان بدهد. اميدوارم فشارهاي غرب بهانه‌‏اي براي سركوب بيشتر آزادي‌‏هاي مشروع نباشد.
بي‌‏بي‌‏سي: به نظر شما هزينه‌‏اي كه ايران براي انرژي هسته‌‏اي مي‌‏دهد، به انزواي بين‌‏المللي ايران در جامعه جهاني مي‌‏ارزد؟
آيت‌‏الله‌‏ منتظري: به هر حال دستيابي ملت ايران به انرژي هسته‌‏اي صلح‌‏آميز حق طبيعي آنان است و دولت‌‏هاي ذي‌‏نفوذ حق ندارند مانع آن شوند و موجبات انزواي ايران را فراهم آورند.