”از اوایل سال جاری تاکنون حدود ۵۰۰ نفر (از زنان) در شهرهای کردستان خودکشی کردهاند“

كردستان ايران در هفتههاى گذشته شاهد دستگيريها و بازداشتهاى متعدد افرادى بوده است كه طبق گزارش سازمانهاى حقوق بشرى، بيشتر آنها را مردم عادى تشكيل مىدهند. در عين حال معضل ديگرى كه كردستان ايران از آن رنج مىبرد، خودكشى بىسابقه دختران و زنان جوان است. اتهام دستگيرشدگان هفتههاى گذشته چيست؟ خودكشى بىسابقه دختران و زنان جوان كرد چه دلايلى دارد؟ در همين زمينه، محمدصديق كبودوند رييس «سازمان دفاع از حقوق بشر كردستان» به پرسشهاى صداى آلمان پاسخ مىدهد.

مصاحبهگر: بهنام باوندپور

دویچهوله: آقای کبودوند، مدتی پیش «سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان» اعلام کرد که موج جدیدی از دستگیری و بازداشت افراد، بويژه در شهر مهاباد، آغاز شده است. گویا بازداشتشدهها حتا از اتهامات خودشان هم مطلع نبودهاند. ممکن است بفرمایید دستگیرشدهها چه سرنوشتی پیدا کردند و آیا اتهام آنها مشخص شد یا نه؟

محمدصدیق کبودوند: متاسفانه، الان وضعیتی که در كردستان هست و شرایطی که پیش آمده دو معضل بزرگ در برابر سازمان ما قرار داده است. یکی همین ادامهی دستگیریهاست که در مناطق کردنشین بطور روزانه ما خبرش را میشنویم و دیگری مسئلهی خودکشی زنان است. در رابطه با این دستگیریهای بیرویهی که اخیرا انجام میشود، بله، حدود ۳۰ تا ۴۰ نفر بازداشت شدند که ما اسامی تعدادی از آنها را اعلام کردیم که متاسفانه همچنان این دستگیریها ادامه دارد. براساس آخرین اخباری که ما بدست آوردهایم ارتباط این افراد که شهروندان عادی هستند با بعضی از این احزاب موجب این دستگیریها شده است.

دویچهوله: گویا دو نفر هم در روز شنبه گذشته در روستای قرقشلاق در اطراف مهاباد دستگیر شدهاند. در اطلاعیهی ۲۳ بهمن شما، نام و اتهام این افراد مشخص نیست. آیا تاکنون اطلاع جدیدی در مورد این افراد هم کسب نکردهاید؟

محمدصدیق کبودوند: متاسفانه این دستگیریها بیشتر در شهر مهاباد و روستاهای اطرافش است و این افرادی هم که دستگیر میشوند عمدتا مردم روستاییاند و ما متاسفانه در خصوص دستیابی به آخرین خبرها در رابطه با این افراد با مشکل مواجه هستیم و بازهم متاسفانه ما هنوز نتوانستیم اطلاعات بیشتری در رابطه با اسامی این دستگیرشدهها کسب کنیم. ولی با پیشبینیهایی که میشود، بله، حدود ۳۰تا۴۰ نفر دستگیر شدهاند. البته در سراسر مناطق کردنشین، چون در منطقهی پاوه و اورامانات هم اخیرا عدهای دستگیر شدهاند.

دویچهوله: در مورد اتهام این اشخاص هم اطلاع جدیدی کسب نکردهاید؟

محمدصدیق کبودوند: اتهامی که به بعضی از این اشخاص زده شده و مشخص شده است این است که با بعضی از احزاب فعال کرد در منطقه ارتباطاتی داشتهاند. البته بیشتر این افراد، همانطور که گفتم، مردم عادی و شهروندان عادیاند.

دویچهوله: آقای کبودوند، آیا در کردستان ایران این نوع ارتباطات با بعضی از افراد سازمانهای سیاسی، مثل حزب دمکرات کردستان، حالت طبیعی ندارد؟ مثلا خویشاوندی یا مثلا کسانی که آمدوشد دارند؟ آيا این ارتباطات در روستاها بعضا طبیعی نیست؟

محمدصدیق کبودوند: دقیقا همینطور است. دقیقا افرادی که ارتباط با این احزاب میگیرند، خوب، تعدادی از خویشان دور و نزدیکشان در این احزاب حضور دارند و حالا برای دیدار هم شده ممکن است ارتباطاتی برقرار شده باشد.

دویچهوله: آقای کبودوند شما در اطلاعیه دیگری، در روز یکشنبه گذشته، از فردی بنام «جهانگیر بادوزاده» نام بردهاید که به اعدام محکوم شده و پس از صدور حکم اعدام دختر ۱۶ سالهاش خودش را به آتش کشیده و دو پسر جوانش هم حدس میزنید به یک حزب سیاسی پیوستهاند. فکر میکنید این عمومیت داشته باشد و یا این یک استثناست که صدور حکم اعدام در کردستان ایران چنین پیامدهای فاجعهبار و خطرناکی داشته باشد؟

محمدصدیق کبودوند: متاسفانه بیشتر اعدامهایی که صورت گرفته چنین عواقبی هم داشته است. خانوادههای این افراد با فروپاشی مواجه شدهاند، افراد خانواده متفرق شدهاند، تعدادی از افراد این خانوادهها از بین رفتهاند. در خصوص همین آقای جهانگیر (بادوزاده) که موردش را در خبر شنیدهاید، بله، همینطور بوده و این اتفاق افتاده است و در مورد افراد دیگر هم همینطور بوده.

دویچهوله: خبر تکاندهندهی دیگری که سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان منتشر کرده حاکی از این است که دو دختر جوان در روستاهای اطراف سردشت خود را حلقآویز کردند. آیا از علت این مسئله یا خبرهایی مشابه این اطلاعی دارید و اینکه چه عاملی باعث میشود که دخترهای جوان در کردستان به چنین مسایلی دست بزنند؟

محمدصدیق کبودوند: اخیرا کمیتهی زنان سازمان دفاع حقوق بشر کردستان اطلاعاتی در خصوص تعدادی از این زنان گردآوری کرده که ۱۵۰ مورد اقدام به خودکشی این زنان، در ۹ ماه گذشته، فقط در تعدادی از شهرهای کردنشین آذربایجان غربی بوده است. براساس اطلاعاتی که ما بدست آوردهایم از اوایل سال جاری تاکنون حدود ۵۰۰ نفر در سراسر شهرهای کردستان اقدام به خودکشی کردهاند. بیشتر این افراد هم زنانی بودهاند که بین ۱۴ تا ۳۵ سال سن داشتند و از نظر تحصیلات، متاسفانه، اکثرشان کمسواد و یا بیسواد بودند و نسبت دیگری که بین این زنان هست، یعنی نسبت متاهلی و مجردی، ۵۰ به ۵۰ است. یعنی ۵۰درصد این زنان مجرد بودهاند.

دویچهوله: از دلیل احتمالی اين موج خودکشی زنان در کردستان ایران، شما خبری دارید؟

محمدصدیق کبودوند: دلایلشان بیشتر عدم حق انتخاب همسر دلخواه بوده یا ازدواجهای اجباری و یا زنهاهایی که جدا میشوند بعضا اختیار حق نگهداری کودکانشان را نداشتهاند و حتا نوع پوشش این زنان، متاسفانه، با برخورد و رفتار نامناسب خانوادهها و بخصوص مردان این خانواده ها روبرو میشود. یکی از دلایل عمده این خودکشیها همان ستمیست که از جانب مردان متعصب خانواده بر این زنان رفته است.

دویچهوله: یکی از آخرین بیانیههای شما هم مربوط میشود به وضعیت نامناسب آقای عبداله اوجالان در زندانهای ترکیه. گذشته از حقوق انسانی آقای اوجالان که از نظر سازمانهای حقوق بشری طبعا باید رعایت بشود، برخی از همین نیروها، ایشان و «حزب کارگران کردستان» را تروریست میدانند یا یک نیروی تروریستی، اما شما از «بیدارگر ملت کرد در ترکیه» سخن میگویید. آیا شما خواستهاید فقط از حقوق ایشان دفاع بکنید یا واقعا خودتان را به نظرات سیاسی ایشان هم نزدیک میدانید؟

محمدصدیق کبودوند: ما بعنوان یک سازمان مدافع حقوق بشر خودمان را به هیچ سازمان و حزب و سیاسی نزدیک نمیدانیم و در عین حال بسیار هم نزدیک میدانیم. از این نظر، میخواهم بگویم که هیچ نظر سیاسی خاصی بر سازمان حاکم نیست. ما بعنوان یک سازمان مدافع حقوق بشر بهر فردی، بخصوص با توجه گسترهی فعالیتمان در مناطق کردنشین و بويژه مناطق کردنشین ایران، از هر فردی که مورد ظلم و ستم واقع بشود و از حقوق انسانی محروم بشود دفاع خواهیم کرد، از جمله آقای اوجالان. آقای اوجالان یک کرد است، با اینکه در مناطق کردنشین نبوده است. ولی با توجه به آن ظلمی که در حق ایشان شده، این سازمان تصمیم به اتخاذ صدور این بیانیه در این رابطه نموده است.

دویچهوله: آقای کبودوند، اشارهای که شما به ایشان بهعنوان «بیدارگر ملت کرد در ترکیه» کردهاید، آیا واقعا به نظر شما کارها و فعالیتهای آقای اوجالان را میشود بیدارگری قلمداد کرد؟

محمدصدیق کبودوند: ببینید، واقعیت را ما باید بپذیریم آقای باوندپور. واقعیت این است که مناطق کردنشین ترکیه یکی از بدترین شرایط را تا چندسال قبل از فعالیت آقای اوجالان و حزب ایشان داشته است. بطوریکه دوستانی که به مناطق کردنشین ترکیه مسافرت کردهاند، حتا مردم کرد آنجا نمیتوانند بزبان مادریشان صحبت کنند. خوب، ببینید، این شرایط را دولت ترکیه بوجود آورده بود. این فعالیتهای چندسال اخیر گروه آقای اوجالان شاید باعث شد که تا حدودی مسئلهی بیدارگری ملی در آن مناطق کردی بوجود بیاید. از این نظر بیشتر کردها اتفاق نظر دارند که ایشان واقعا در مناطق کردنشین ترکیه کاری بیدارگرانه انجام دادهاند.

DW

HOME