دو ساعت گفتوگوي فارس با محمدحسين خوشوقت

نميتوانيم درهاي كشور را به روي خبرنگاران غربي ببنديم

خبرگزاري فارس: مديركل رسانههاي خارجي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي گفت:تخطي بسياري از رسانههاي خارجي از موازين و اخلاق حرفهاي دليلي براين نيست كه ما درهاي كشورمان را به روي خبرنگاران غربي ببنديم و دشمن را در راه رسيدن به اهدافش عليه منافع مليمان كمك كنيم.

محمد حسين خوشوقت،مديركل رسانههاي خارجي معاونت مطبوعاتي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در گفتوگو با خبرنگار سياسي خبرگزاري فارس در مورد نحوه و حدود فعاليت خبرنگاران خارجي در ايران گفت: براساس شرح وظايف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و همچنين براساس مصوبات هيئت وزيران در سالهاي 68 و 75 وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، مسئوليت بررسي درخواست سفر خبرنگاران خارجي به ايران و فعاليت در كشور و صدور مجوز اعطاي رواديد يا عدم صدور اين مجوز را برعهده دارد.
خوشوقت افزود: صدور رواديد براي ورود به فعاليت خبرنگاران خارجي در ايران يك روند و همكاري مشترك بين وزارتخانههاي فرهنگ، امور خارجه و اطلاعات است و خبرنگاران خارجي متقاضي سفر و فعاليت در ايران ابتدا بايد به سفارتخانههاي ما در خارج مراجعه كنند كه پس از بررسي اوليه درخواست آنها در سفارتخانه، اين درخواست به وزارت امور خارجه در تهران منتقل و از آنجا به وزارت ارشاد و اداره كل رسانههاي خارجي معاونت مطبوعاتي اين وزارتخانه منتقل ميشود.
وي با بيان اين كه ما در بررسي اين درخواست، ماهيت و سوابق فعاليت خبرنگار متقاضي و رسانه مطبوع وي و شرايط داخلي و بينالمللي را لحاظ ميكنيم، اظهار داشت: بعد از طي اين مراحل ما به وزارت امور خارجه اعلام ميكنيم كه به آن خبرنگار متقاضي ويزاي مطبوعاتي بدهد يا ندهد. مدت زمان مجاز براي فعاليت خبرنگار متقاضي را هم ما اعلام ميكنيم؛ضمن اين كه وزارت اطلاعات هم از نظر امنيتي اين درخواستها را بررسي كرده و نظر خود را در اختيار ما قرار ميدهد تا در اعلام نظر نهايي از آن استفاده كنيم.
مديركل رسانههاي خارجي وزارت ارشاد اضافه كرد: بعد از ورود خبرنگاران خارجي متقاضي سفر به ايران هم،وزارت ارشاد به آنها مجوز آغاز فعاليت ميدهد؛ ضمن اين كه حوزه و حيطه فعاليت آنها را نيز بنا به درخواست ايشان و ارزيابيهاي خود صادر ميكنيم و چه حين فعاليت خبرنگاران خارجي در ايران و چه بعد از بازگشت و خروج آنها از كشور اگر مطلب و اثري توسط آنها منتشر شود،باز اداره رسانههاي خارجي وزارت ارشاد است كه اين موضوع را مورد بررسي و ارزيابي قرار ميدهد.
خوشوقت در پاسخ به اين سؤال كه آيا شما امكاني براي جلوگيري از فعاليت خبرنگاران خارجي در حوزه و موضوعاتي غير از آنچه براي انجام آن مجوز دارند، در اختيار داريد و اگر چنين اتفاقي رخ دهد، شما چه برخوردي با آن ميكنيد؟ تصريح كرد: در درخواست خبرنگاران براي سفر به ايران بايد ذكر شود كه به چه دليل قصد سفر به ايران را دارند و ما با توجه به آن درخواست و برنامهاي كه خبرنگار به ما اعلام ميكند، موضوع سفر وي به ايران را مورد بررسي قرار ميدهيم و گاهي شرايطي وجود دارد كه به مصلحت نميبينيم كه خبرنگاري به ايران آمده و راجع به موضوع مشخصي كار كند.
وي با اشاره به اين كه ممكن است شرايط به ما اجازه صدور چنين مجوزي را ندهد و ممكن است سوابق خبرنگار باعث اين شود كه وي براي فعاليت خبري درباره موضوع خاصي، صالح و مجاز تشخيص داده نشود، بيان داشت: در چنين مواردي ما مجوز ورود و فعاليت آن خبرنگار به ايران را صادر نميكنيم، اما از آنجا كه درخواست خبرنگاران خارجي لزوماً درج شده كه ايشان براي فعاليت درباره چه موضوعي قصد سفر به ايران را دارد،ما اطلاع داريم كه هدف ظاهري و رسمي خبرنگار از فعاليت در ايران چيست و وقتي در ايران براي دريافت كارت مخصوص خبرنگاري به ما مراجعه ميكنند، ما براساس همان اهداف بيان شده براي ايشان كارت و مجوز صادر ميكنيم.
اين مقام مسئول در امور رسانههاي خارجي ادامه داد: سفر خبرنگاران خارجي به شهرستان و مناطق خارج از تهران هم بايد با مجوز ما صورت گيرد كه ما براي صدور اين مجوزها از مبادي ذيربط، خصوصاً وزارت كشور استعلامهاي لازم را ميكنيم و اگر اين مبادي ذيربط صلاح بدانند و مشكلي نباشد،اجازه سفر خبرنگاران خارجي به بيرون از تهران را هم صادر ميكنيم.
خوشوقت در پاسخ به اين سؤال كه آيا خبرنگاران خارجي بعد از ورود به ايران هم ميتوانند درخواستهاي جديدي براي فعاليت داشته باشند يا بايد قبل از سفر به ايران همه اين درخواستها مطرح شده باشد؟ خاطرنشان ساخت:ممكن است بعضي از خبرنگاران خارجي بعد از ورود به ايران علاقهمند به پوشش بعضي سوژهها كه قبلاً درخواستي براي آن نداشتهاند كه در اين صورت ما درخواستهاي جديد آنها را به همان شكل درخواستهاي اوليه مورد بررسي قرار داده كه يا با آن موافقت و يا مخالفت ميكنيم.
وي تاكيد كرد:بعد از ورود اين خبرنگاران به كشورمان هم بر كار آنها نظارت وجود دارد و هم ما بر كار آنها نظارت حرفهاي داريم و هم دستگاههاي انتظامي و امنيتي بر تحركات ايشان نظارت دارند.به هر حال در كشور ما هم مانند همه كشورهاي ديگر بر فعاليت و تحركات اتباع بيگانه نظارت و توجه ميشود.اين نظارت، فارغ از نوع نظام يا سيستم حاكم بر كشورهاي مختلف اعمال ميشود.
مديركل رسانههاي خارجي وزارت ارشاد در پاسخ به اين سؤال كه آيا سيستم يا روشي وجود دارد كه بر نحوه و نوع فعاليت خبرنگاران خارجي نظارت مستمر و دائم داشته باشد، يادآور شد: خير؛ با توجه به اين كه نظام جمهوري اسلامي ايران يك نظام مردمسالار و آزاد است و با نظامهاي ديكتاتوري و بسته تفاوت دارد،ما درست نميدانيم بر كار خبرنگاري كه وارد ايران شده و قصد كار حرفهاي خبرنگاري دارد،فردي را به عنوان مراقب بگماريم و لحظه به لحظه او را رهگيري كنيم. ما به عنوان وزارت ارشاد چنين كاري نميكنيم، ولي ممكن است خبرنگاري مظنون باشد و يا توسط دستگاههاي پليسي و امنيتي به وي شك برده شود كه در چنين صورتي آن خبرنگار به صورت ويژه تحت مراقبت و كنترل قرار گيرد كه اين در همه جاي دنيا مرسوم است.
از خوشوقت سؤال شد كه چرا بايد خبرنگاران ايراني در غرب و به ويژه آمريكا كه بزرگترين مدعيان آزادي بيان هستند،براي فعاليتهاي صرفاً خبري خود با محدوديتها و حتي ممنوعيتهاي بيشمار روبرو باشند،اما خبرنگاران غربي و خاصه آمريكايي، آزادانه به كشور ما رفت و آمد كرده و هر كاري خواستند بكنند و در بازگشت هم با آثاري كه منتشر ميكنند، واقعيتهاي كشور ما را كاملاً قلب شده نمايش دهند؟
خوشوقت در پاسخ گفت: مهم اين است كه ما طبق ضوابطي كه تعيين كرده و به خبرنگاران خارجي هم اعلام كرديم، سفر بدون مجوز خبرنگاران خارجي را به خارج از تهران ممنوع كردهايم، اما اينكه خبرنگاري از اين ضابطه تخطي كند و پنهاني با زير پا گذاشتن اين مقررات به خارج از محدوده مجاز براي فعاليت خود سفر كند، آن ديگر از حوزه اختيارات و مسئوليت ما خارج بوده و مسئوليت آن با دستگاههاي انتظامي و امنيتي است كه آنها هم مراقب چنين مواردي هستند و گهگاهي كه چنين اتفاقهايي افتاده،متخلفين شناسايي شده و طبق اعلامي كه به ما شده، گزارش آن را در پرونده خبرنگار متخلف درج ميكنيم تا در دفعات بعد كه وي مجوز سفر به ايران را درخواست كرد، آن را مدنظر قرار دهيم.
وي افزود: خبرنگاراني كه با ويزاي مطبوعاتي وارد ايران ميشوند، موظف به انجام كار خبري قانونمند و حرفهاي هستند؛ بنابراين جز در خصوص سوژههاي ممنوع مثل مراكز امنيتي يا نظامي يا مراكز حساس ديگري كه قانون تعيين كرده است، تهيه گزارش توسط خبرنگاران خارجي مجاز است، اما ما نظارت و مراقبتمان از اين فراتر است و به خبرنگاران خارجي اعلام كردهايم با اينكه مجاز به كار خبرنگاري هستند، اما بايد از قبل به ما اعلام كنند كه در خصوص چه سوژههايي قصد تهيه گزارش دارند.
مديركل رسانههاي خارجي وزارت ارشاد با بيان اينكه ما در فرصت مقتضي به صورت دقيق تمام درخواستهاي خبرنگاران خارجي براي تهيه گزارش را مورد ارزيابي و بررسي قرار ميدهيم، اظهار داشت: فايده چنين روندي اين است كه ما در اين ارزيابي دوباره درخواستها،متوجه ميشويم كه در مقاطع مشخص، چه مسائل و سوژههايي مورد توجه رسانههاي خارجي است و در واقع دنيا در خصوص چه مسائلي حساس است كه اين مسئله در مواردي به مسئولان نظام هم منعكس ميشود و جنبه مشورت دادن هم پيدا ميكند.
خوشوقت با اشاره به وضعيت خبرنگاران واحد مركزي خبر و خبرگزاري جمهوري اسلامي (ايرنا) در آمريكا و محدوديتهاي موجود براي فعاليت آنها تصريح كرد: اين محدوديتها چندين دليل دارد و يكي از دلايل آن اين است كه خبرنگاران صدا و سيما و ايرنا به عنوان نمايندگان خبري اين دو رسانه دولت ايران در سازمان ملل متحد پذيرفته شدهاند و بنابراين اگر قصد سفر و تهيه گزارش و خبرهايي را از سطح شهر نيويورك يا خارج از آن داشته باشند،با ممانعت مقامهاي آمريكايي مواجه ميشوند.
وي افزود: از سوي ديگر متأسفانه دولت آمريكا موضوع اعطاي رواديد به نمايندگان رسانههاي دولتي ايران را به روابط سياسي دو كشور پيوند زده است.شايد بيش از 15 سال است كه صدا و سيما و خبرگزاري جمهوري اسلامي خواستار تأسيس دفتري در واشنگتن براي پوشش مستقيم اخبار آمريكا است، اما به رغم پيگيريهاي وزارت خارجه و ما، اين امر هنوز به صورت رسمي محقق نشده است و اگر چه خود آمريكاييها پيشنهاداتي دادهاند كه ما ميتوانيم از طريق شركتهايي كه آنجا به ثبت رسيده است، فعاليت كنيم.
مديركل رسانههاي خارجي وزارت ارشاد با تصريح بر اينكه اين مسائل هيچ كدام توجيه اين نيست كه ما بخواهيم برخورد آمريكاييها را ناديده بگيريم،بيان داشت: موضع رسمي و مشخص ما در اين ارتباط اين است كه همانطور كه ما به خبرنگاران آمريكايي اجازه سفر و فعاليت قانوني به ايران را ميدهيم، خبرنگاران ايراني هم بايد بتوانند به آمريكا سفر كرده و تحولات آنجا را از نزديك و به صورت مستقيم مورد پوشش خبري قرار دهند.
از وي سؤال شد كه وقتي شما ميگوييد ما چون نميخواهيم تصوير يك كشور بسته و غير دموكراتيك از ما در جهان به نمايش دربيايد، تقريباً خيلي راحت به خبرنگاران خارجي اجازه فعاليت وسيع در ايران را ميدهيم و وقتي شما اين حرف را اين قدر با تاكيد بيان ميكنيد،يعني كاملاً به آن اعتقاد داريد، اما شما به عنوان يكي از مسئولان نظام جمهوري اسلامي ايران كه تكليفش با آمريكا كاملاً مشخص است، آيا ابتدا موظف به اين نيستيد كه جلوي سوء استفادههايي كه رسانههاي نظام سلطه و در رأس آن آمريكا به واسطه حضور مستقيم در ايران و تهيه گزارشهاي معاندانه مستند به دروغ به نظام ما وارد ميكنند را بگيريد؟ و آيا تا به حال پيش آمده كه رسانههاي غربي به خاطر چنين گشاده دستي از ما تشكر كرده و گزارش هاي مثبتي از ايران پخش كنند؟
همچنين از مدير كل رسانههاي خارجي وزارت ارشاد سؤال شد كه وقتي رسانههاي معاند نظام سلطه از جمله شبكه فارسي زبان صداي آمريكا وابسته به وزارت امور خارجه اين كشور فقط به استناد حضور يك فعال رسانهاي در ايران اقدام به پخش گزارشها و اخبار كاملاً دروغ و تحريف شده از قول او ميكند، چرا ما بايد اجازه دهيم خبرنگاران خارجي اينقدر راحت به ايران بيايند و اين حضور را مستند اخبار دروغ و تحريف شده خود قرار دهند؟
خوشوقت در پاسخ گفت: ادعايي را كه آن فرد به اصطلاح خبرنگار در گفتوگو با شبكه صداي آمريكا كرده است ،ما نبايد صحيح و صادق فرض كرده و براساس آن انتقاد كنيم. من شكي ندارم كه فرد دروغ گفته است؛ چرا كه نهادهاي رسمي و مقامهاي جمهوري اسلامي ايران هيچگاه بدون معرفي و تأئيد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و مشخصاً همين اداره كل رسانههاي خارجي، خبرنگاران خارجي را به حضور نميپذيرند.
وي ادامه داد: من شكي ندارم كه چنين افرادي قطعاً دروغ پردازي كرده و در چارچوب يك جنگ رواني يا جوسازي تبليغي عليه جمهوري اسلامي مطالبي را به دروغ بافته و از تلويزيوني كه سخنگوي رسمي وزارت امور خارجه امريكا هم هست، پخش شده است، ولي ممكن است چنانكه قبلاً اتفاق افتاده، خبرنگاري به عنوان توريست وارد ايران شده و پنهاني و خارج از چارچوب قانون، فعاليت خبري هم كرده و از ايران رفته و نتيجه فعاليت او هم توسط رسانههاي غربي پخش شده كه اينگونه موارد استثناء،اساساً ارتباطي به وزارت ارشاد پيدا نميكند و دستگاههاي امنيتي و انتظامي بايد پاسخگوي آن باشند.
مديركل رسانههاي خارجي وزارت ارشاد افزود: در عصر حاضر كه افكار عمومي نقش برجستهاي در سياست خارجي و داخلي دولتها دارد و در عصر انفجاراطلاعات كه رسانهها قدرت بسياري در شكلدهي به افكار عمومي دارند و همچنين با توجه به قدرت عجيبي كه رسانهها در موقعيتسازي براي مجبور كردن دولتها به انجام اقدامات دلخواه خود دارند- برعكس گذشته كه رسانهها در خدمت دولتها بودند و از آنجا كه ايران از موقعيت ژئوپولتيك رفيعي برخوردار بوده و داراي نفوذ و قدرت در عرصه منطقهاي است كه تحولات داخلي آن تأثيرات منطقهاي و بينالمللي دارد-لذا رسانههاي خارجي به ويژه رسانههاي غربي و آمريكايي همواره روي اخبار ايران تمركز دارند و به همين دليل نميشود با محدود كردن حضور خبرنگاران خارجي به ايران توجه رسانههاي آنها از ايران را قطع كرد.
خوشوقت اظهار داشت: غير واقع گرايانهتر از اين، آن كه تصور كنيم، اگر اجازه ندهيم خبرنگاران خارجي به ايران بيايند، مطالب منفي كه درباره ايران در رسانههاي خارجي منتشر ميشود، مثبت شده و از گرايشهاي منفي فاصله ميگيرد؛در حالي كه برعكس معتقدم با توجه به فعاليتهاي گستردهاي كه تشكلها، لابيها و افراد ضدايراني در غرب و به ويژه در ايران دارند و مدام رسانههاي معتبر بينالمللي را نسبت به ايران تغذيه دروغ ميكنند،اگر ما هم درهاي ايران را به روي رسانههاي خارجي ببنديم، در واقع به گروههاي ضد ايراني براي اينكه به اهداف خود برسند، كمك كردهايم.
وي با بيان اين كه بخشهاي ضدايراني در آمريكا اعم از دولتي و غيردولتي بسيار علاقهمند هستند كه درهاي جمهوري اسلامي بر روي رسانههاي آمريكايي بسته شود،تصريح كرد:اگر اين اتفاق بيفتد، سياستهاي خصمانه آمريكا عليه ايران زودتر به توفيق دست مييابد. آنها علاقهمند هستند كه ايران را در نزد افكار عمومي جهانيان منزوي كرده و اطلاعات دروغ عليه ايران به افكار عمومي بدهند و اگر ما اجازه ندهيم رسانههاي خارجي به ويژه رسانههاي اروپايي و آمريكايي از نزديك واقعيتهاي ايران را مشاهده كنند، به سياستهاي ضد ايراني غرب كمك كردهايم.
مديركل رسانههاي خارجي وزارت ارشاد،بهترين كاري را كه در شرايط حاضر با توجه به نكات بازگفته ميتوانيم انجام دهيم ، اين دانست كه به خبرنگاران رسانههاي خارجي اجازه دهيم كه به ايران آمده و واقعيتها را از نزديك ديده و بتوانند با مسئولان و مردم از نزديك صحبت كنند و واقعيتها را آنگونه كه هست، ملاحظه و مشاهده كنند.
خوشوقت ادامه داد:البته اين سياست، يله و رها نيست و ما استثناهايي هم داريم و اين سياست را مقيد هم ميكنيم و ما اين تسهيلات را به كمك وزارت امور خارجه فراهم ميكنيم تا خبرنگاران خارجي از جمله خبرنگاران غربي به ايران بيايند، اما اجازه نميدهيم فعاليت آنها در ايران خارج از قانون و ضوابط باشد و اگر احياناً خبرنگاري بخواهد در اينجا فراتر از چارچوب حرفهاي عمل كند، طبيعتاً نظارت بر او هست و برخورد لازم با وي خواهد شد.
وي خاطرنشان كرد: ما در گذشته هم برخوردهاي متعددي با آن دسته از خبرنگاران خارجي كه ضوابط و قوانين جمهوري اسلامي را ناديده گرفته و تلاشهايي كردند كه مخل امنيت و منافع ملي ايران بوده است،داشتهايم، اما در مجموع اين سياست فعلي را ما واقعگرايانهتر و مبتني بر مصلحت و حكمت ميدانيم.
مديركل رسانههاي خارجي وزارت ارشاد با بيان اينكه خود من هم به شدت نسبت به رسانههاي غربي به خاطر درج و يا پخش گزارشهايي كه با واقعيت فاصله داشته و جهتدار بوده و غيرحرفهاي تنظيم شده است، انتقاد دارم،بيان داشت:اعتقاد ما اين است كه يك خبرنگار بايد بر اساس موازين و اخلاق حرفهاي عمل كند؛يعني واقعيت را آنگونه كه هست، ببيند و بر اساس انصاف و شرافت حرفهاي، واقعيت را منعكس كند،اما در موارد متعدد شاهد هستيم كه بعضي از خبرنگاران و رسانههاي خارجي، اين اخلاق و شرافت حرفهاي را مراعات نميكنند.
خوشوقت گفت:در عين حال تخطي بعضي از رسانههاي خارجي يا به تعبير دقيقتر بسياري از رسانههاي خارجي از موازين و اخلاق و شرافت حرفهاي دليلي بر اين نيست كه ما درهاي كشورمان را به روي نمايندگان رسانههاي خارجي بسته و دشمن را در رسيدن به اهدافش عليه منافع ملي كشورمان كمك كنيم.
وي با اشاره به اين كه اين سياست كلي ماست، افزود: من فكر ميكنم كه مصالح نظام و منافع ملي هم اقتضا ميكند كه ما همين سياست را ادامه دهيم و البته بايد سعي كنيم به كمك ديگر نهادهاي ذيربط مثل وزارت امور خارجه نظارت خودمان بر عملكرد خبرنگاران خارجي را بيشتر كنيم،تا ميزان ضربه پذيري ما در بعد رسانهها را كمتر كنيم.
مديركل امور رسانههاي خارجي وزارت ارشاد در پاسخ به اين سؤال كه بر اخبار و آثار توليد شده خبرنگاران خارجي در ايران چقدر نظارت ميشود، اظهار داشت: امروز ديگر مثل گذشته نيست كه خبرنگاران مجبور باشند محصولات خبري خود را براي انتشار در رسانههاي مطبوعشان همراه خود ببرند؛ بلكه يك خبرنگار ميتواند از هتل محل اقامت خود تمام آنچه را توليد كرده است، به رسانه خود ارسال كند؛ لذا ما خروجي آثار آنها را مورد بررسي قرار ميدهيم.
خوشوقت با اشاره به مواردي از گزارشها و اخبار دروغ و تحريف شده رسانههاي غربي تصريح كرد: اين گزارشها و اخبار، دليلي بر بي درو پيكر بودن سيستم ما در ايران و وزارت ارشاد نيست،ما ضوابط و مكانيزمهاي خاص خود براي كنترل و نظارت بر فعاليت خبرنگاران خارجي را داريم و فكر ميكنم،به تدريج اين چارچوبهاي نظارتي دقيقتر هم شده و تلاش داريم كه اين مكانيزمها دقيقتر هم بشود،اما ديگر ما پاسخگوي دروغپردازيهاي ديگران نيستيم،چرا كه ممكن است هر كس در هر جاي دنيا هر ادعايي كند، اما اين ادعاهاي دروغ دليل خرابي اوضاع در ايران نيست.
اين مقام مسئول در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بيان داشت: با توجه به پيشرفتهتر شدن عرصه رسانهاي از جهت سخت و نرمافزاري، خودمان را موظف ميدانيم كه مكانيزمهاي نظارتيامان را با شرايط نوين تطبيق دهيم و با توجه به اين كه با حساسيتهاي روزافزوني مواجه هستيم، بايد نظارتهاي خود را دقيقتر و قويتر كنيم.
خوشوقت گفت:ما از وزارت امورخارجه درخواست كردهايم كه همكاري بيشتر، دقيقتر و گستردهتر با ما داشته باشد؛ چرا كه به هر حال وزارتخارجه در خارج از كشور داراي نمايندگان سياسي و مطبوعاتي است كه آنها در حوزه خودشان مواضع رسانهاي در ارتباط با جمهوري اسلامي را از نزديك دنبال ميكنند و ما همواره از وزارت خارجه درخواست داشتهايم كه به ما كمك كند تا اين حلقه نظارتي را كاملتر كنيم و البته صدا و سيما هم خيلي ميتواند به ما كمك كند. امكانات ما به تنهايي كفاف اين را نميدهد كه همه جوانب را سنجيده و نظارت كامل داشته باشيم و قطعاً بايد بخشهاي مختلف نظام به ما كمك كنند تا با هم از مصالح و منافع ملي حفاظت و صيانت كنيم.
وي در پاسخ به سؤالي مبني بر اين كه آيا شما از مجموعه اخبار، گزارشها و همه انواع توليدات رسانههاي خارجي در ارتباط با ايران آرشيوسازي كردهايد؟ اظهار داشت: ما در اداره كل رسانههاي خارجي وزارت ارشاد يك بانك اطلاعاتي داريم و تمام خبرنگاران خارجي كه به ايران سفر كردهاند، در آن داراي يك فايل اختصاصي هستند و ما ارزيابيها و گزارشهاي خودمان در ارتباط با فعاليت خبرنگاران خارجي را در آن بانك نگهداري ميكنيم كه هنگام بررسي درخواست سفر خبرنگاران خارجي به ايران، به آن فايل مراجعه كرده و از آن استفاده ميكنيم.
مديركل اداره رسانههاي خارجي وزارت ارشاد تاكيد كرد: البته اين فايل قطعاً به دليل محدوديتهايي كه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي از جهت امكانات دارد،خيلي كامل نيست، اما تا جايي كه امكانات ما اجازه داده ما سعي كرديم اين فايلها دقيق و به روز باشد. علاوه بر آن يك سيستم يكپارچه و الكترونيكي بين وزارتخانههاي ارشاد، امور خارجه و اطلاعات وجود دارد كه در آن ارزيابي و نظر اين سه وازرتخانه راجع به خبرنگاران خارجي به صورت متمركز مندرج هست و اين وزارتخانهها در مواقع لزوم ميتوانند در نظر دهي خود درباره خبرنگاران از اين سيستم استفاده كنند.
خوشوقت افزود: قرار است خصوصاً با كمك وزارت امور خارجه كه حضور مستقيم در حوزههاي خارجي داشته و ميتواند رسانههاي خارجي را در محل رصد كند،كاملتر هم بشود و اميدواريم كه وزارت امور خارجه هر چه سريعتر در اين ارتباط فعالتر از قبل شود.همچنين از صدا و سيما و ديگر دستگاههاي مرتبط هم توقع همكاري داريم و بايد همه مجموعه همكاري كنند تا بتوانيم به بهترين نحو ممكن از كشور و منافع ملي صيانت كنيم.
وي در خصوص ضرورت ايجاد يك بخش آرشيوسازي كه تمام توليدات رسانهاي در خصوص ايران از طرف ديگر كشورها را شامل شود، با توجه به فضاي جديد فعاليت رسانهاي كه دولتهاي غربي تمام اقدامات خود را منوط به بسترسازي توسط رسانهها درباره آن اقدامات ميكنند،تصريح كرد: چنين اقدامي بسيار ضروري است و به دليل پيچيده شدن ماهيت رسانهها و كاركردهاي آنها ما وظيفه داريم كه اقدامات همسان و مناسبي براي كنترل و نظارت بر آنها اتخاذ كرده تا بتوانيم با تهاجم رسانهاي و جنگ رواني كشورهاي غربي عليه ملت ايران و نظام جمهوري اسلامي مقابله كنيم.
مديركل اداره رسانههاي خارجي و وزارت ارشاد اضافه كرد: معتقدم به ويژه در فضاي امروز اين ضرورت خيلي بيش از گذشته است و لذا ما دست همكاري خود را به سوي وزارت امور خارجه، صدا و سيما و ساير نهادهاي ذيربط دراز ميكنيم تا اين كه بتوانيم اين حلقه نظارتي را كامل كرده و تا آنجا كه ميشود جلوي ايراد خسارتها و ضربههاي به منافع، مصالح و امنيت ملي را بگيريم.
خوشوقت در باره اعطاي تسهيلات برابر به خبرنگاران ايراني كه درخواست فعاليت در كشورهاي خارجي به ويژه اروپا و آمريكا را دارند، بيان داشت: من هم به شدت از مشكلاتي كه براي خبرنگاران صدا و سيما و خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران در آمريكا وجود دارد، ناراحت و ناراضي هستم، اما برحسب اضطرار و ضرورت ما ناچاريم به جاي اينكه اين مسئله را در چارچوب مناسبات صنفي ببينيم، در چارچوب ملي به آن نگاه كنيم و به لحاظ منافع كلي نظام تصميم بگيريم كه آيا اجازه بدهيم خبرنگاران خارجي به ايران بيايند يا نه؟
وي خاطرنشان ساخت:در مناسبات و مراودات ديپلماتيك خيلي راحت ميشود بر اساس چارچوبهاي مشخص رفتار كرده و اقدام به مقابله به مثل كرد و به عنوان مثال در عوض اخراج سفير كشورمان از سوي كشوري ديگر، ما به راحتي ميتوانيم سفير آن كشور را اخراج كنيم كه عزت ما هم،چنين حكم ميكند، اما در عرصه رسانهاي، چون پاي افكار عمومي در ميان است،ما بايد ملاحظات و مصلحت انديشيهاي بيشتري داشته باشيم.
مديركل رسانههاي خارجي وزارت ارشاد ادامه داد: ما مواجه با وابستگي و تعلق عمده رسانههاي بينالمللي به استكبار هستيم كه علاقهمند و مصر به اين هستند كه ايران را كشوري خطرناك و مخل امنيت بينالمللي جلوه داده و مصلحت و دولت ايران را در عرصه بينالمللي و افكار عمومي جهانيان منزوي كنند،تا بعد از آن به اهداف خطرناك بعدي خود عليه ايران دست پيدا كنند.
خوشوقت با بيان اين كه ما ناگزيريم و اضطرار به ما حكم ميكند كه از اين رسانههايي كه اساساً بدخواه ما هستند تا آنجا كه ميشود براي رساندن صداي خودمان به گوش جهانيان استفاده نكنيم گفت: غيرمنصفانه است اگر ما تصور كرده يا ادعا كنيم كه حاصل كار رسانههاي خارجي كه به ايران خبرنگار اعزام ميكنند بلا استثنا گزارشهاي كاملاً منفي و دروغ پردازانه عليه ايران است و در مجموع ما فكر ميكنيم كه به نفع نظام و ملت ايران است كه راه را البته در چارچوب مشخص خودش براي فعاليت خبرنگاران خارجي باز نگهداريم تا اين زمينه فراهم شود كه نمايندگان رسانههاي خارجي بتوانند واقعيتهاي ايران را از نزديك ببينند.
وي افزود: وقتي من خودم با بسياري از خبرنگاران آمريكايي كه براي اولينبار به ايران آمده بودند، صحبت كردم، ديدم كه اكثر آنها بهرغم ذهنيتي كه قبل از آمدن به ايران دارند، ميگويند كه ما وقتي به ايران آمديم و با مردم و مسئولان ايراني صحبت كرده و به نقاط مختلف ايران سفر كرديم،متوجه شديم كه برداشت ما از ايران چقدر اشتباه بوده و در اين سفر برداشت و تصور ما از ايران اصلاح شده است و اين مسائل در حد و اندازه خودش مثبت تلقي ميشود.
مديركل اداره رسانههاي خارجي وزارت ارشاد با تاكيد بر اينكه اشتباه است، فكر كنيم اگر به هر علتي جلوي ورود خبرنگاران خارجي به ايران را بگيريم، محتوا و نظر رسانههاي خارجي نسبت به ايران مثبت ميشود، اظهار داشت: من شك ندارم اگر اين اتفاق بيفتد، گزارشهاي منفي نسبت به جمهوري اسلامي در رسانههاي غربي و آمريكايي به مراتب بدتر شده و با واقعيت فاصله بيشتري خواهد گرفت و اگر ما اين كار را به دست خودمان انجام دهيم، عرصه را براي اين كه دشمن بتواند يكه تازانه هر كاري ميخواهد انجام دهد، باز كردهايم.
خوشوقت تصريح كرد: ما مشخصاً در مقابل رفتاري كه آمريكاييها عليه خبرنگاران صدا و سيما و خبرگزاري جمهوري اسلامي روا داشتهاند، پس از تذكرات مكرر كه از طرق مختلف به رسانههاي خارجي دادهايم، با آنها مقابله به مثل كردهايم و اجازه ورود خبرنگاران آمريكايي به ايران را نداده يا روند بررسي درخواست سفر آنها به ايران را خيلي طولاني كردهايم و به آنها هم گفتهايم كه علت اين كار ما چيست و گفتهايم كه درست است رسانههاي آمريكايي خصوصي هستند،اما حميت حرفهاي اقتضا ميكند كه آنها به سهم خودشان بايد تلاش كنند تا محدوديتها و فشارهاي موجود برخبرنگاران ايراني در آمريكا كمتر شود و آنها بتوانند آزادانهتر فعاليت كنند.
وي ادامه داد: به هر حال گاهي اوقات شرايط ايجاب ميكند كه ما موقتاً از اين سياست صرفنظر كنيم و به عنوان مثال به نظر شما آيا درست است كه ما موضوع را كاملاً صنفي ديده و به خبرنگاران آمريكايي اجازه ندهيم به ايران بيايند و از ايراني كه در حال برگزاري انتخابات پرشور رياست جمهوري يا مجلس و يا برگزاري مراسم پرشكوه 22 بهمن است، به دور باشند.
اين مقام مسئول در امور رسانههاي خارجي با اشاره به اين كه اداره مطبوع وي موظف است در راستاي دفاع و صيانت از منافع ملي و مصالح نظام در مواقع لزوم درهاي كشور را به روي خبرنگاران خارجي باز كند،بيان داشت:به عنوان يكي از مصاديق ادعاي فوق به يكي از خبرهاي روزنامه نيويورك تايمز كه در مورد احتمال تحريم بينالمللي عليه ايران بر سر موضوع انرژي هستهاي منتشر شده است، اشاره ميكنم كه خبرنگار اين روزنامه از اصفهان گزارش ميدهد كه با وجود احتمال اعمال تحريم عليه ايران، مردم اين كشور در حمايت از برنامه هستهاي دولت خود كاملاً متحد هستند.
خوشوقت اضافه كرد: چنين گزارشهايي كه نتيجه حضور خبرنگار روزنامه نيويورك تايمز در ايران است،قطعاً در تصحيح برداشت غلط افكار عمومي آمريكا و جهانيان نسبت به واقعيتهاي جمهوري اسلامي مفيد و موثر است.تصور ميكنم ضمن اينكه بايد از حقوق شهروندان خودمان و از حضور خبرنگاران ايراني در آمريكا و غرب دفاع كنيم،اما بايد در كنار اين ملاحظه، مصالح كلي و اساسي نظام را هم مدنظر داشته باشيم و براساس آن مصالح و حكمتها سياست رسانهاي خود را تنظيم و اجرا كنيم.
از خوشوقت سؤال شد در فضاي رسانهاي كه امروز در جهان حاكم است رقابت شديدي بين رسانههاي مختلف براي توليد اخبار مستند و دست اول وجود دارد كه اين ميتواند باعث شود در صورتي كه ما مجوز فعاليت به خبرنگاران خارجي براي حضور در ايران را ندهيم، آنها براي عقب نماندن از رسانههاي ديگر مجبور به تمكين در برابر خواستههاي ما شوند؛ ضمن اين كه اعتبار يك رسانه معتبر به اعتبار اخبار منتشرهاش است و يك خبرنگار معتبر و معروف هم به رسانه خود اعتبار ميبخشد كه در اين صورت ممانعت ما از ورود خبرنگاران معروف رسانههاي بزرگ ميتواند يك ضربه به آنها و پيامي روشن در مقابل عملكرد منفي آنها نسبت به ما باشد؛بهراستي چرا چنين عملكردي را از سوي شما شاهد نيستيم؟
وي در پاسخ گفت: من هم اين مسئله را قبول دارم و به عنوان مثال، برخوردي كه دولت ايتاليا با خبرنگار و مستندساز ايراني و سازنده فيلم مستند «شهيد ادواردو آنيلي» صورت داده با اين ادعا بوده كه اقدامات ايشان منافي منافع ملي آن دولت بوده است. من كاري به ميزان صحت اين ادعا ندارم، اما قاعدتاً اين عملكرد براساس اين مصحلتانديشي صورت گرفته كه فعاليت اين خبرنگاران در ايتاليا مخل امنيت ملي ايتاليا بوده است و ما هم به همين شكل اگر احساس كنيم كه فعاليت يك خبرنگار خارجي، مخل منافع ملي و مصالح نظام است،قطعاً براي برخورد بسيار سريع و جدي با او مشكلي به خود راه نميدهيم.
مدير كل اداره رسانههاي خارجي وزارت ارشاد افزود: ما مواردي داشتهايم كه يك گروه خبرنگار غربي خارج از چارچوبهاي حرفهاي در حال فعاليت در ايران بودند كه فعاليت آنها مخل منافع ملي تشخيص داده شده كه آنها سريعاً دستگير و از ايران اخراج شدهاند و موارد ديگري هم داريم كه منجر به زنداني شدن خبرنگار خارجي در كشور شده است.
خوشوقت اظهار داشت: ما هم در حمايت و صيانت از منافع و امنيت ملي خودمان بسيار جدي هستيم و برخوردهاي جدي و اصولي هم با خبرنگاران خارجي داشتهايم و به عنوان مثال، همين خانم امانپور براي چند سال از سفر به ايران محروم بود و تقريباً يكسال بعد از اينكه رسماً از ما به خاطر مجموعه مستند «سفر انقلابي» عذرخواهي كرد، ما بعد از التماسها و خواهشهاي مكرر به وي اجازه داديم به ايران بيايد.
وي در واكنش به اين مسئله كه خانم امانپور خيلي زود و در اولين سفر خود بعد از آن به اصطلاح عذرخواهيهاي مكرر به ايران، صداقت خود در معذرتخواهي از ايرانيان را با تحريف سخنان مهم رئيس جمهور نشان داد، تصريح كرد: تحريفي كه در سخنان رئيس جمهوري صورت گرفت تقصير اين خانم نبوده و او اين كار را نكرده است؛چرا كه شبكه CNN كه گزارش سخنان آقاي احمدينژاد را به صورت مستقيم از شبكه خبر جمهوري اسلامي ايران دريافت ميكرد و اشكالي كه پيش آمد ناشي از آن بود كه دفتر شبكه خبري CNN در لندن يك مترجم بيكيفيت را براي ترجمه سخنان رئيس جمهور به كار گرفته بود و اين او بود كه درلندن ترجمه اشتباه روي صحبتهاي رئيس جمهور گذاشته بود و اين تقصير خانم امانپور نبود.
مدير اداره رسانههاي خارجي وزارت ارشاد در پاسخ به اين سؤال كه به نظر شما خانم امانپور مقصر نيست ،اما تصاوير و گزارش ارسالي انحصاري شبكه خبر جمهوري اسلامي ايران از كنفرانس رسانهاي رئيس جمهور در لحظه طرح سؤال اين خبرنگار از رئيس جمهور بنا به هر دليلي قطع ميشود و لذا گزارش CNN و ديگر شبكههاي تلويزيوني از اين بخش كنفرانس، مستقيم نبوده است؛ ضمن اينكه ترجمه درست عباراتي كه تحريف شده و در گزارش CNN پخش شد، با ترجمه تحريف شده آن نزديك نبوده است كه بشود اشتباه را پذيرفت. در اينباره چه نظري داريد؟ بيان داشت: اين نشان ميدهد كه شبكه CNN هم از ضعفهاي جدي رنج ميبرد.
خوشوقت در پاسخ به سؤال ديگري كه آيا ميشود قبول كرد كه شبكه CNN براي ترجمه سخنان رئيس جمهور اسلامي ايران يك مترجم ناوارد را به كار گيرد؟ ضمن اينكه آيا نبايد اين حركت CNN را در قالب مجموع تحركات و فضاسازيهاي رسانهاي عليه فعاليتهاي صلحآميز هستهاي كشورمان ديد؟ اذعان كرد: اگر CNN در يك مصاحبه اختصاصي با آقاي احمدينژاد، سخنان ايشان را تحريف ميكرد، به شدت احتمال عمدي بودن اين اقدام تقويت ميشد،اما وقتي CNN در كنار دهها رسانه معتبر بينالمللي ديگر،اين اخبار را پخش كرده است و در حالي كه همه رسانههاي ديگر عبارت درست «حق برخورداري از فناوري صلحآميز هستهاي» را منعكس كرده و فقط CNN اين عبارت را به عنوان «حق برخورداري از سلاح هستهاي» منتشر ميكند،احتمال عمدي بودن اين اقدام به شدت ضعيف ميشود.
وي ادامه داد:اگر كسي با زبان انگليسي آشنا باشد، متوجه ميشود كه چقدر كيفيت كار ترجمه فارسي به انگليسي شبكه CNN پايين بود؛ به صورتي كه واژههاي انتخابي و جملهبنديهاي او بسيار ضعيف بود و نشان ميداد كه وي صلاحيت چنين كاري را ندارد. ضمناً وقتي شبكه CNN بعد از اين اتفاق بارها و بارها به صورت كتبي و رسمي عذرخواهي كرده و پوزش خواسته است،احتمال اشتباه بودن اين اتفاق بيشتر ميشود.
خوشوقت در عين حال گفت:ما با كسي رودربايستي نداريم و چنانكه اين خبرنگار را قبلاً براي چند سال از سفر به ايران محروم كرديم، اگر ببينيم كه فعاليتهاي او دوباره مخل امنيت ملي كشور بوده و لازم است با او برخورد شود، باز هم با او برخورد خواهيم كرد و در اين مورد با هيچ كسي شوخي نداريم و ملاك براي ما حفظ و صيانت از منافع و امنيت ملي است و فكر ميكنم ما به اندازه كافي براي حفظ امنيت و منافع ملي مقيد و مستلزم بوده و هستيم و تلاش هم ميكنيم به هر طريق ممكن در چارچوب قانوني خودش صداي دولت و ملت ايران را به گوش افكار عمومي جهانيان برسانيم.
وي در پاسخ به اين سؤال كه آيا شما امكان پيگيري حقوقي مطالب دروغ و تحريف شده رسانههاي خارجي عليه كشورمان را داريد، بيان داشت: بله! هر رسانه يا خبرنگاري كه اقدامي عليه منافع يا امنيت ملي ما كند، ما ميتوانيم از طريق وزارت امورخارجه در دادگاههاي صالحه از آن شكايت كنيم كه تشخيص و انتخاب دادگاه صالحه به عهده وزارت امور خارجه است كه البته تاكنون چنين موردي نداشتهايم.
مديركل اداره رسانههاي خارجي وزارت ارشاد در پاسخ به سؤال ديگري مبني بر اينكه آيا شما با خبرنگاران ايراني كه قصد سفر به خارج كشور را دارند، همكاري داريد؟ اظهار داشت: خير! البته از جهت قانوني اين خارج از اختيارات و وظايف ماست كه به عزيمت خبرنگاران داخلي به خارج كشور كمك كنيم و اين مربوط به اداره كل رسانههاي داخلي وزارت ارشاد ميشود كه در همكاري با وزارت امور خارجه به سفر خبرنگاران ايراني به خارج از كشور كمك ميكنند.
خوشوقت با بيان اين كه با توجه به ارتباطات و امكاناتي كه داريم، بعضاً به اين مسئله كمك كردهايم، گفت: به عنوان مثال، تعدادي از رسانههاي ايراني به تشويق ما علاقمند شدند كه خبرنگاراني را براي پوشش اخبار انتخابات اخير رياست جمهوري آمريكا به آن كشور اعزام كنند و ما با توجه به امكاناتي كه داشتيم، به آنها كمك كرديم كه زود ويزا گرفته و راحتتر به آمريكا بروند و اگر بتوانيم كمكي كنيم هيچگاه دريغ نخواهيم كرد، اما از نظر قانوني اين امر خارج از حيطه اختيارات و وظايف ماست.
از خوشوقت سؤال شد با توجه به اينكه بعد از چند سال ممنوعيت ورود خانم امانپور به ايران، وي درست در آستانه انتخابات اخير رياست جمهوري به ايران آمد و با يكي از كانديداهاي انتخابات همكاري گستردهاي داشت؛ آيا ميشود نتيجه گرفت كه در صدور مجوز ورود خبرنگاران خارجي به ايران از بيرون اداره شما هم تصميماتي اتخاذ شده و به شما توصيههايي ميشود؟وي در پاسخ گفت: نخير!چنين نيست. سفر خبرنگاران خارجي به ايران چارچوب قانوني خودش را دارد و كسي هم نميتواند در اين قضيه ساختار شكني و چارچوب شكني كند و به هيچ وجه هيچگونه توصيه، سفارش يا فشاري از طرف هيچ كس و هيچ شخصيتي بر ما نيست و خانم امانپور هم مثل همان 300 خبرنگار كه براي پوشش اخبار انتخابات رياست جمهوري قصد سفر به ايران را داشتند، درخواست داد و ما و وزارت امور خارجه به اين جمعبندي رسيديم كه سفر او به ايران ميتواند مفيد باشد.
مديركل اداره رسانههاي خارجي وزارت ارشاد در پاسخ به اين سؤال كه آيا شما با آن دسته از افراد كه به عنوان مسئولان دولتي با رسانههاي خارجي همكاري و نه صرفاً مصاحبه و گفتوگو ميكنند و اخبار و تحليل تحولات ايران را به عنوان يك مسئول در اختيار رسانههاي خارجي قرار ميدهند،برخوردي داريد؟ بيان داشت: طبق مقررات همكاري مقامهاي دولتي در هر ردهاي و همچنين بخشهاي دولتي با خبرنگاران و رسانههاي خارجي مشروط به موافقت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي است.
خوشوقت افزود: ممكن است يك مقام مسئول و يا يك نهاد دولتي يا نيمه دولتي بدون اطلاع وزارت ارشاد با رسانههاي خارجي همكاري داشته باشد كه اگر چنين اقدامي انجام ميشود،يك اقدام خلاف است،اما اگر اين همكاري لطمهاي به منافع و امنيت ملي نزند، نميشود آن را محكوم كرد. خط قرمز ما منافع و امنيت ملي و مصالح عاليه نظام است و در عصر حاضر نميتوان انتظار داشت رسانههاي خارجي فقط مطالب مثبت درباره ايران بگويند و آنچه ما دوست داريم از آن رسانهها پخش شود و نهايت انتظار ما از نمايندگان رسانههاي خارجي كه از تسهيلات ما در ورود به ايران برخوردار ميشوند،اين است كه به موازين و اخلاق حرفهاي احترام گذاشته و واقعيت را منصفانه ديده و گزارش كنند.
مديركل اداره رسانههاي خارجي وزارت ارشاد در پاسخ به اين سؤال كه شما عملكرد شش ساله خودتان در اين اداره كل را چگونه ارزيابي ميكنيد، بيان داشت: با توجه به امكاناتي كه در اختيار ما بوده است، عملكرد اداره كل رسانههاي خارجي معاونت مطبوعاتي وزارت ارشاد را مثبت ارزيابي ميكنم،اما معتقدم اين عملكرد ميتواند در آينده از برآيند مثبتتري برخوردار باشد.
خوشوقت در پاسخ به اين سؤال كه آيا كمبود امكانات شما ناشي از محدوديتهاي موجود است،يا به دليل عدم درك موقعيت و اهميت اين مجموعه از طرف مسئولان است؟ گفت: در دستگاههاي ذيربط اين توجه وجود دارد كه بايد بر عملكرد رسانهها و خبرنگاران خارجي نظارت و دقت كافي و لازم اعمال شود،اما متأسفانه مشكلات بروكراتيك و مشكلات سازماني گاهي اوقات باعث شده كه اقدامات عملي، مقتضي و شايسته در اين ارتباط صورت نگيرد. احياناً فقدان بودجه كافي هم به اين نارساييها كمك كرده اما اميدوارم وزارت امور خارجه با توجه به دسترسيهاي مستقيمي كه در حوزهها و محل دارد، بتواند در موضوع نظارت بر عملكرد رسانهها و خبرنگاران خارجي بيش از پيش به كمك وزارت ارشاد بيايد تا ما بتوانيم حلقه نظارتي خود را كاملتر كرده و در موقع لزوم برخوردهاي لازم را هم صورت دهيم.
انتهاي پيام/

HOME