بصیر
نصیبی
به پیشواز
هشتمین دوره جشنواره
جهانی
سینمای در
تبعید.
5-14
اکتبر2007
سوئد-
گوتنبرگ
زمان
چه زود میگذرد؟انگار
دیروز بود که
نخستین دوره
جشنواره سینمای
تبعید سوئد در
گوتتبرگ برگذار
شد. اما ازاین
اتفاق مهم 16
سال گذشته
است.
خانواده
سینمای ایران
در سالهای آغاز
تبعید خانواده
ای پراکنده
بودند که کمتر
از حال و روز یکدیگر
اطلاع
داشتند.
گرد هم آیی
این خانواده
در نخستین
جشنواره
سینمای
تبعید
قوت قلبی بود
برای همه ما -
هر کس ازیک
کشور می آمد، عباس
سماکار،داریوش
شیروانی،منصور
قدرخواه ومن از
آلمان، رضا
علامه زاده،
منوچهر آبرونتن
از هلند،فرخ
مجیدی، (دانمارک)جمیله
ندایی،جمشید
گلمکانی(
فرانسه)،سعید
منافی (اطریش)،پرویز
صیاد (امریکا)تژامیرفخرایی
(نروژ) البته
حضور
سینماگران
ایرانی مقیم
سوئد گسترده
تر بود، سیروس
وقوعی،کاوه قدکچیان
، سعید
اویسی،رضا
باقر،محمد
عقیلی وطیفور
بطحایی ...
همینطور مینا
اسدی نیز از
همان آغاز
همراه وهم دل
مابود.
نمیخواهم در
این مطلب به
تغیرمسیر
بعضی از یاران
آغازراه
اشاره کنم که
بار ها در
نوشتار هایم
بدون
رودربایستی
حرف دلم را
گفته ام ونوشته
ام ،چوبش را
هم خورده ام .اما
یک مسئله به
یادم می آید
که نمیخواهم
ناگفته
بگذارمش ،روزهایی
که ما در سوئد
بودیم ناشر
سوئدی کتاب آیات
شیطانی «ویلیام
نیگارد» ترور
شد، جمع ما با
انتشار
اعلامیه ای به
این رفتار
اعتراض شدید
کرد. یک تکه از
اطلاعیه همان
زمانمان را در
اینجا نقل می
کنم:
«...اعلام
می داریم که
فاشیست مذهبی
در حال رشد درجهان
که توسط
حکومتگران
اسلامی ایران
هدایت می شود
همچنان به
سرکوب هر نوع
آزادی بیان واندیشه
ترقیخواهانه
می پردازد...» . می
دانید یکی ار
امضاء
کنندگان این
متن کدام
سینماگر بود؟فرخ
مجیدی
سینماگری که آنزمان
فیلم نیمه
بلند «رها»را بر
ضد جمهوری اسلامی
ساخته بودوی
بعد از نزول
خاتمی نه تنها
مسافر دایمی دارالخلافه
شد بلکه
فیلمبرداری
فیلم فرزند
صبح از زندگی امام
راحل را هم پذیرفت
فیلمی که
سرنوشت نا
معلومی دارد و
بهروز افخمی
کارچرخان
آنست.
از این
مسایل هم
بگذریم که یاد
آوری فرصت
طلبی ونان
خوری به نرخ روز
شبه
روشنفکران ما
بیش از حد تصور
غم انگیز شده
است. دنباله
صحبت مان را
در باره
جشنواره پیش
رو ادامه
دهیم.
جشنواره
بین المللی گوتنبرک
،8 دوره اش را
در 16سا ل پشت
سرگذاشته است.(
این جشنواره
هر دوسال
یکبار برگذار
می شود) این
رویداد درنخستین
سال ، با
عنوان چشم
انداز سینمای
ایران در
تبعید برگذار
شد. اما جشنواره
اهداف گسترده
تری را مد نظر
داشت و
میخواست صدای
سینمای در
تبعیذ باشد، بدون
در نظر گرفتن
این که انسان
در تبعید زادگاهش
کجاست؟ عراق ؟
فلسطین؟
کشورهای
امریکای
لاتین؟ افغانستان؟
افریقا؟ ویا
ایران… یا این چنین
هدف مهمی است
که عنوان
جشنواره به
دنیا خانه من
است
وجشنواره
بین المللی
سینمای در
تبعید تبدیل می
شود ودر همین
نام هم می
ماند. اما حفظ
این نام و
پیاده کردن
اهداف بزرگ
جشنواره کار
وزحمت بسیاری می
طلبد . موانع
زیادی بر سر
راه است که
حسین مهینی ویارانش
باید با آن
دست وپنجه نرم
کنند. بودجه
های فرهنگی کشور
های اروپایی
در خدمت رابطه
های اقتصادی بکار
گرفته می شود،
به خصوص بعد
از دوران
خاتمی که بخشی
از اپوزیسیون
به جناخ خوب
ولایت فقیه
پیوند خورد هر کس که
میخواست در
اروپا فعالیت
فرهنگی کند را
ه عاقلانه این
بود که سهمی
هم برای صادرات
فرهنگی/ هنری
جمهوری
اسلامی در نظر
بگیرد اگر به این
مقامات محترم
میگفتی :
جمهوری
اسلامی که دارد
از این همه
رویدا
دفرهنگی برای
تبلیغ اسلام
ناب محمدی اش
بهره می برد،
اجازه دهید یک
فستیوال هم صدای
خاموشان
تبعیدی باشد.
البته با حرفت
مخالفتی نمی
کردندکه هیچ به ظاهز
با تو ابراز
همدردی هم می
کردند، آخر
این کشور ها
دیگر نظام های
دمکراتیک دارند
وبا پنبه سر
می برند. اما
وقتی کیسه را فقط
برای
کانونهای
مرتبط با
جمهوری
اسلامی می گشودید؛
خوب عملا تو
را در شرایطی
می گذاشتند که
خودت خسته شوی
وپی کار خودت
بروی .همه
این مصائب را
حسین مهینی هم
تحمل کرد اما
به تعهدش یعنی
برگذاری بدون
وقفه جشنواره
وفادار ماند.جشنواره
سینمای در
تبعید که کارش
را از سالن یک
کتابخانه
شروع کرد ه
بودبه سینمای هاگابیون
، انتقال یافت،
سینمایی مناسب
برای این نوع
برنامه ها وبا
امکانات خوب
تکتیکی با
بهره مندی از
یک سالن برای
برنامه های
اصلی ودو سالن
کوجکتر برای
پروگرام های جنبی.
امسال علاوه
برسینما هاگا
چهار مرکز
فرهنگی دیگر
نیز برای
اجرای برنامه
های جشنواره
در نظر گزفته
شده است،موزه
فرهنگ های
جهان،کتابخانه
مرکزی
شهر،مرکز
فرهنگی آبی،خانه
فرهنگ
گوتنبرگ.
بیش
از 84 فیلم در
بخشهای متنوع
جشنواره،
اصلی،
جنبی،وبخش
ویژه نمایش
داده می شود65
فیلم نخستن
بار است که در
سوئد وحتا فبل
از نمایش در
دیگر کشورها به
روی پرده می
آید. میدانیم
که تهیه
کنندگان وفیلمساران
به نخستین
نمایش
فیلمشان
اهمیت بسیار
می دهند واگر
می پذیرند که
فیلمی را قبل
از نمایش
عمومی در
جشنواره ای
عرضه کنند. بایدبرای
آن رویداد اعتبار
وارز ش قائل باشند
. جشنواره در
تبعید به
تدریج
توانسته است خودش
را به
فیلمساران
اروپایی نیز
بشناساند واین
موقعیتی است
که باید به
فال نیک گرفت.
جشنواره
به بخش های
زیر تقسیم شده
است.
1 /برنامه
های اصلی.
تیعید تجربه
جهانی.
در
این بخش 30 فیلم
کوتاه
وبلندساخته
فیلمسازان
شیلیایی،افغانی،عراقی،کرد
،بوسنیایی،فلسطینی
وایرانی پخش
می شود.
2/برنامه های
ویژه-شامل 7
برنامه با تم
ها ی موضوع
ویژه
نفاط
آتش، با برنامه
ای متمرکز روی
مسایل کلی
جهانی ،فقر ،
گرسنگی،
ییماری، جنگ،
برخورد های
منطقه ای ،
قومی،مذهبی،
اشغال وسلطه
گری.
با
فیلمهایی از
عراق(مقاومت
علیه اشغالگری)
لبنان ( حزب
الله)آذربایجان
( قره باغ)آفریقا(
دارفو)آفریقا
(
ایدز)آمریکای
لاتین ( بولیوی)
3/ زن پشت دیوار
این
برنامه موقعیت
زنان رادر کشورهای
توسعه نیافته
بویژه کشور
های اسلامی مورد
بررسی قرار می
دهد. این
برنامه از
طریق فیلم در
جستجوی
موقعیت زن در مسایل
مرتبط با قدرت
سیاسی ، جنسیت
، سکسوالیته، مذهب،
جنگ، تبعید
ومهاجرت است.
در این بخش
نیز فیلمهایی
در باره زنان
ایرانی،فلسطینی،.سوری،افغانی،لبنانی،..
نمایش داده می
شود.
4/ گوانتانامو-
ابو غریب-اوین
این بخش
از برنامه
عنوانش چنان
کششی دارد که
هر علاقه مندی
را کنجکاو می
کند که ارتباط
اینها را بهم
در یابد . در
این بخش در
باره کشتار ها
ی سالهای 60 و67
پرسشی همچنان
پا برجا وتلخ
از تماشاگران
غیر ایرانی مطرح
می شود.
بله
می دانیم تو
گوانتانامو
را می شناسی
تو ابو غریب
را می شناسی.
اگر هم نمی شناختی
به خانم شیرین
عبادی یک
ملیون نیم و
ایورو اهدا
کردند تا هر
جا می رود چشمش
را بر فجایع
جمهوری اسلامی
ببندد واین دو
زندان را هر
چه بیشتر
وبهتر
بشناساند. اما
اوین چی؟ هیچ چیز.
جهان
نفهمد که در
اوین چه می
گذرد. جهان نفهمد
اوین زندانی است
مخوف در تهران
. البته
گروه های
حقوق بشر در سفر
های فرمالیته شان
به جمهوری اسلامی
تا نزدیکی این
زندان هم می
روند. بله آن
ها در هتلی
اقامت می کنند
که فاصله
چندانی با
شکتجه گاه اوین
ندارد. آنها
خیلی انسان
دوستند ،گیلاس
های مشروبشان
را در مخلوط
بااب پرتقال وبه
سلامتی پایداری
ج. ا میل می
کنند تا هم به سنت های شرعی
ما احترام
بگذارندو هم انقدر
کله هایشان
گرم شود که صدای
فریاد خانواده
های زندانیان
را که با
نا امیدی
نزدیک هتل اجتماع
کرده اند رانشنوند.
هما ن زمان که
خانم عبادی
دارد
نمایشنامه ی
کمدی /تکراری
بازدید مدافعان
حقوق بشر از جمهوری
اسلامی را می گرداند؛
دولت مهر وزز
احمدی نژاد،
بله درست همان
زمان، هر روز 20
تا 30 نفر را
اعدام می کند.
اما نگران نباشید
شهر امن و
امان است.
گزارشتان رابه
سازمان ملل
ویا به هر
سازمان دیگری
که دوست دارید
تقدیم کنید. امید
وار باشید اگر
هم کمی نقص در
قانون اساسی
جمهوری
اسلامی باشد
که نیست!، بنابر
وعده شیرین
خانمتان، حتما تا
20 سال دیگر بر
طرف می شود.
در
همین بخش از
برنامه ، شب
یاد بود و
همبستگی در
روز 9 اکتبر در
سینما«هاگا»برگذار
می شود. در این
شب ایرج
مصداقی
شعرهای زندان
را میخواند
وگروه موسیقی
زنان «لولی»
با صدای گلرخ
جهانگیری همرا
ه خواهد بود.
در حاشیه
بگویم
که جشنواره گوتنبرگ
در تنطیم
برنامه های جنبی
وسواس ودقت
بسیار نشان می
دهد، گروهها
وهنرمندانی که در
سالهای پیش در
این بخش
همراهی می کردند
در کار وحرفه
خود آگاه
ومسلط بودند.
دوره قبل
جشنواره ، گیسو
شاکری با
صدای گیرا واشعار
جانداری که
میخواند بخش
موسیقی
ایرانی را با
مهارت اجرا
کردوامسال گلرخ
جهانگیری که شاهد
برنامه موفقش
در شب همبستگی
در همایش در
باره کشتار زندانیان
شهر کلن بودیم
به روی صحنه
خواهد رفت.
همزمان
نمایشگاه
نقشه های سلول
ها وبند های اوین
هم برپا حواهد
شد.
5/پرتره
شاعر تبعیدی ،ناظم
حکمت.
این
برنامه با شعر
خوانی به زبان
ترکی وسوئدی
در باره شاعر
پر آوازه ناظم
حکمت همرا ه
خواهد بود.
6/ اودیسه
آزادی ،
اودیسه سینما
در این
بخش از برنامه
فیلمهایی در
ستایش وتقویت
روحیه آزادیخواهانه،
نا برابری های
اجتماعی از
ساخته های
فیلمسازان اروپایی
وامریکایی نمایش
داده می شود.
7/ نمایش
فوق العاده
در این
برنامه اخرین ساخته
فیلمساز بحث
انگیز هلندی «تئو
وان گوگ»
نمایش داده
می شود فیلمی
که بر اساس برخی
گمانه زنی ها،
انگیزه قتل وی
را درمتعصبین
مذهبی برانگیخته
است. چون
در این فیلم
تئو در جستجوی
اسرار رابطه
پلیس امنیتی
هلند و سازمان
سیا بوده است ،
دلیل این قتل
را به انگیزه
های سیاسی نیز
پیوند می
زنند. در این بخش
فوق العاده،
جهت های
متفاوت مربوط
به این جنایت مطرح
خواهد شد.
8/ نگاهی دیگر.
فیلمهای
این بخش کوششی
است برای انعکاس
وباز شناخت چگونگی
نگاه
فیلمسازان
غیر تبعیدی و غیر
مهاحر به انسانهای
تبعیدی
ومهاجر.
در
نگاهی گذرا به
عنوان برنامه
های این
جشنواره در می
یابیم چه نیرو
وتوانی بایستی
بکار گرفت، تا
بشود چنین
برنامه
گسترده ای را
تدارک دید.
حسین مهینی
خود نحوه
انتخاب
برنامه وشکل
اجرایی
فستیوال ونقش
فیلمسازان راچنین
توضیح می دهد:
«
فراهم کردن
امکان حضور
آزاد فردی
وجمعی سینماگران
تبعیدی ومهاجر
در یک جشنواره،حضوری
به مثابه
مسئولیت جمعی
، به نشانه
اعتراض ونفی
دیکتاتور های
حاکم بر سر
زمینشان»
چه راه
پر نشیب
وفرازی را باید
همرا ه وهمگام
جشنواره
وآرزوهای
برحقش طی کرد؟
دستمان را
صمیمانه در
دست یاران
جشنواره
جهانی در
تبعید می
گذاریم وبه
پیشواز این رویداد
مهم می رویم.
*تلفن وایمیل
دفتر جشنواره
برای تماس وکسب
اطلاع بیشتر
ایمیل
فستیوال info@exilefilmvestival.com
تلفن
دفتر جشنواره .
145447/31 /0046
بصیر نصيبی 19 سپتامبر2007
زاربروکن/
آلمان
وبلوگ www.cinemayeazad.blogspot.com