گزارش سالانه نقض حقوق بشر در ایران

01.01.87

فعالان حقوق بشر در ایران

نقض حقوق بشر همواره بالاخص در طی سه دهه حاکمیت جمهوری اسلامی شاخصی جدایی ناپذیر از تحولات و رویدادهای سیاسی ، فرهنگی ، اقتصادی ، اجتماعی و... در ایران بوده است . در تداوم این روند و پس از روی کار آمدن دولت نهم در جمهوری اسلامی روند نقض حقوق بشر که پس از دهه هفتاد به سوی حوزه های مستقل عمومی و جامعه مدنی نشانه رفته بود ، شکلی منظمتر یافت که یقیناً سال 1386 را باید به عنوان یکی از سیاهترین و غم انگیزترین سالها برای جامعه حقوق بشر ایران که سکوت سیاسی و توامان جامعه بین الملل نیز خود دردی افزون گردیده است دانست .

مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران در تداوم پیکار خستگی ناپذیر خود با ناقضین حقوق بشر اکنون و در طی نخستین ساعات سال 1387 گزارشی از نقض حقوق بشر در سال 86 را به رسم عرف و قاعده تقدیم آزاداندیشان و آزادیخواهانی که قلبشان برای صلح و دوستی نوع بشر میتپد مینماید ، یقیناً این مختصر گزارش دارای کمبودها و کاستی های فراوانی است به طوریکه تنها میتوان آن را بعنوان قسمتی از نقض حقوق بشر در ایران که توسط فعالان حقوق بشری ، تشکلات و رسانه ها رصد و دیده بانی گشته است خواند.

همچنین باید این گزارش را عاملی برای توجه بیشتر به همیاری و تقویت دیده بانی جامعه دانست .

دانشجویان

جنبش دانشجویی به عنوان یکی از ارکان جامعه مدنی ، در سال گذشته به واسطه مهندسی نوین سرکوب دستگاه امنیتی مورد اماج و حملات هدفمند سیستم سرکوب قرار گرفت در این راستا بیش از 249 مورد بازداشت ، 63 مورد زندانی ، 670 مورد احضار به کمیته انضباطی ، 30 مورد ضرب و شتم توسط نهادهای سرکوب گزارش شده است .

کمیته های انضباطی که دادگاه های داخلی دانشگاه محسوب می شوند بیش از 104 دانشجو را به یک ترم تعلیق از تحصیل ، 68 دانشجو را به دو ترم یا بیشتر تعلیق و محرومیت از تحصیل ، 50 دانشجو را ممنوع الورود و 10 دانشجو را از خوابگاه و امکانات رفاهی محروم کرده است ، همچنین بیش از 60 نشریه دانشجویی توقیف یا لغو امتیاز گردیدند .

زنان

جنبش زنان ایران که در سالهای اخیر با وجود تشدید سرکوب ها همچنان به سوی بلوغ و شکوفایی در حرکت است نیز در این بین آماج سرکوب های فزاینده ای بوده است ، سرکوب فعالین کمپین یک میلیون امضا برای تغییر قوانین تبعیض آمیز بعنوان سمبل مبارزات برابری طلبانه همچنان ادامه دارد ، در سال گذشته بیش از 30 تن از فعالین این کمپین بازداشت و با قرار وثیقه های سنگین از15 تا 45 روز را در زندان سپری کرده اند و دادگاه های انقلاب که به عنوان ابزار سرکوب جنبش های مختلف از سالهای دور فعالیت داشته است در 33 مورد برای فعالین حقوق زنان حکم صادر کرده است و آنان را به اتهامات واهی به احکام غیر انسانی چون زندان محکوم نمود .

بیش از 10 مورد خودسوزی ، 79 مورد تجاوز و 38 مورد صدور حکم اعدام برای زنان ایران که از دیدبانی کاملی توسط گروه های حقوق بشری برخوردار نیستند تا کنون گزارش شده است که بسیار کمتر از آمار واقعی آن در جامعه است  ، ضرب و شتم و بازداشت زنان توسط نیروهای انتظامی به عنوان طرح مبارزه با بدحجابی یکی از موارد بسیار مشهودی است که در سطح شهرهای بزرگ بارها مشاهده شده است و اسنادی نیز از وجود چنین برخورد های در رسانه های آزاد انتشار یافت .

روزنامه نگاران

نقض حقوق جامعه مطبوعاتی ایران در سال گذشته بسیار مشهود بود به طوری که گزارشگران بدون مرز ایران را بزرگترین زندان روزنامه نگاران در خاورمیانه لقب داد ، وجود 10 روزنامه نگار در زندان و بازداشت 20 روزنامه نگار ، احضار 82 تن به دادگاه مطبوعات و انقلاب ، صدور 32 مورد حکم توسط دادگاه ها و توقیف 32 نشریه خود نشان دهنده واقعیتی تلخی است که در سال گذشته بر جامعه مطبوعاتی ایران رفته است .

وزارت ارتباطات و فناوری نیز در این میان با فیلترینگ وب سایت ها نقش مهمی را در بستن جامعه مطبوعاتی کشور داشته است و در طی سال گذشته صدها وب سایت و خبرگزاری رسمی و غیر رسمی و وبلاگ ها توسط این نهاد دولتی مسدود شد .

کارگران

جامعه مولد و زحمت کش کارگر در ایران نیز همچون سایر اقشار و طبقات اجتماعی از تجاوز حرمت شکننان و ناقضین حقوق در امان نماندند و دوش به دوش سایر جنبش های اجتماعی مکررا و مستمرا ناچار به پرداخت هزینه های سنگینی در راه احقاق حقوق و در چارچوب مبارزه مسالمت آمیز خود گشت که به استناد آمار در یک سال گذشته بیش از 2600 کارگر بدون دریافت حقوق از کار اخراج شده اند ، 2700 کارگر با دریافت حقوق از کار اخراج شدند بیش از 80 کارگر در جریان اعتصابات و تجمعات بازداشت شدند که 36 تن از آنان نیز مدتی در زندان نگهداری شدند و بیش از 63 هزار تن از کارگران رسمی و قراردادی حقوقشان ماه ها به تعویق افتاده است .

زندانیان سیاسی

وجود زندانی سیاسی نماد نقض حقوق بشر در ایران است هر چند که زندانیان سیاسی همواره از سوی حاکمیت با تعاریف مختلفی چون محارب ، منافق ، مفسد فی الارض و ... کتمان شده است .

در زندان های ایران بیش از 400 زندانی سیاسی ، عقیدتی و امنیتی توسط مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران شناسایی شده است که روز به روز بر تعداد آنها افزوده می شود ، علاوه بر این اسامی ، سال گذشته بیش از 500 تن از فعالین مدنی توسط نهادهای اطلاعاتی و امنیتی بازداشت و روانه زندان شدند که با قرار وثیقه های سنگین و احکام تعلیقی به عنوان زندانیان سیاسی خارج از زندان محسوب می شوند که در صورت عدم سکوت و آغاز فعالیت مدنی به زندان ها منتقل خواهند شد .

تبعید :

تبعید زندانیان سیاسی بطور محسوسی افزایش داشته است و زندان رجایی شهر کرج رسماً از سوی سازمان زندان ها به عنوان تبعیدگاه زندانیان سیاسی معرفی شده است که بیش از 50 زندانی سیاسی را بر خلاف اصل تفکیک جرایم جهت اعمال فشار مضاعف در بین زندانیانی با جرایمی چون قتل و آدم ربایی نگهداری می کنند . هر چند دهها زندانی تبعیدی دیگر نیز در سراسر کشور و دور از محل سکونت یا بازداشت خود به سر میبرند.

 

شکنجه های جسمی :

از نمونه های بارز و مستند شکنجه در سال گذشته می توان به موارد زیر اشاره کرد :

1-      قتل ابراهیم لطف الهی دانشجوی پیام نور سنندج در اداره اطلاعات سنندج

2-     قتل دکتر زهرا بنی یعقوب ( بنی عامری ) توسط نهاد سرکوبگر بسیج  در بازداشتگاه خانگی این نهاد

3-      شکنجه معلم اعدامی ، فرزاد کمانگر در اداره اطلاعات سنندج ، کرمانشاه و بند 209 اطلاعات تهران

4-     شکنجه سه فعال دانشجویی به نام های مجید توکلی ، احسان منصوری ، احمد قصابان در بند 209 زندان اوین

موارد فوق از جمله موارد مستند گشته و برجسته شکنجه جسمی در بازداشگاه های مخفی می باشد که هیچگونه دیدبانی از سوی نهادهای حقوق بشری و حتی قوه قضائیه بر آنها وجود ندارد .

 

موارد صدور حکم اعدام بر فعالین مدنی :

همانطور که در مقدمه عنوان گردید ، پس از روی کارآمدن دولت نهم لبه تیز تیغ سرکوب به سوی جامعه مدنی ایران که در حال شکل گیری در حوزه مستقل از حاکمیت بود نشانه گرفته شد ، هر چند که زندانهای ایران ، همواره بعنوان هزینه فعالیت مدنی در ایران تعریف گردیده است اما سال 84 با محکومیت روزنامه نگاران ، وبلاگ نویسان و فعالان حقوق بشری ، هیوا بوتیمار ، عدنان حسن پور ، یعقوب مهرنهاد و فرزاد کمانگر سایه مرگ را نیز به هزینه های مدنیت در ایران افزود .

اقلییت های قومی

در سال گذشته اقلیت های قومی تحت فشار مضاعفی از سوی حاکمیت قرار داشته اند در ترکمن صحرا بیش از 300 تن از ترکمن ها به دلیل اعتراض به قتل یک صیاد توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند ، در زاهدان نیز در جریان در گیری مردم با نیروهای انتظامی به سوی مردم بلوچستان در میدان کوثر زاهدان تیراندازی شده و حداقل یک نفر جان خود را از دست داد از سوی دیگر نیز در اهواز بیش از 100 تن از مردم عرب اهواز به دلیل شرکت در مراسم ختمی در مسجد توسط نیروهای اطلاعاتی و امنیتی بازداشت شدند .

در سال گذشته حداقل سه عرب ایرانی به اتهام بمب گذاری در زندان کارون اهواز اعدام شده است و ده ها تن از جوانان بلوچ در پی فعالیت یک گروه مسلح در مرز ایران و پاکستان به اتهامات واهی بازداشت و با احکامی چون اعدام مواجه شده اند ،

در آذربایجان و کردستان نیز بازداشت ، شکنجه و صدور احکام برای فعالین هویت طلب همچون روال گذشته صادر گشته است و تنها در آستانه روز زبان مادری در شهرستان ارومیه 5 تن از فعالان ترک بازداشت شدند ،

اقلییت های مذهبی

اقلییتهای مذهبی از جمله بهائیان ، مسیحیان ، دروایش گنابادی ، مسلمانان سنی ، کلیمیان و زرتشتیان که همواره از سوی حکومت ایران مورد تبعیض قرار داشته اند نیز وضعیت مشابه با اقلییت های قومی ایرانی دارند .

مسیحیان همچنان از حق تاسیس کلیسای رسمی برخوردار نیستند و پیروان این آئین در ایران همواره از سوی حاکمیت تحت فشار قرار دارند ، مبشران مسیحی بازداشت می شوند و فعالیت های کلیسایی با کنترل وزارت اطلاعات هر روزه محدودتر گشته است ، در سال گذشته حداقل 3 تن از رهبران مسیحی بازداشت شدند و فعالیت بیش از 5 کلیسای خانگی محدود شده است .

بهائیان ایران که بیشترین اقلییت غیر مسلمان ایران محسوب می شوند همچنان از ابتدایی ترین حقوق خود محرومند و تنها در سال گذشته بیش از 128 تن از دانشجویان بهایی از دانشگاه ها اخراج شده اند و بیش از 800 دانش آموز مورد تبعیض و آزار و اذیت قرار گرفته اند و حداقل خانه یک بهایی توسط مامورین امنیتی تخریب شده است و صد ها بهایی نیز با خطر خروج غیر قانونی درخواست پناهندگی کرده اند.

مسلمانان سنی همچنان از داشتن مسجد در اکثر نقاط ایران منجمله در تهران محروم هستند ، در اهواز نیز برخی از آنها را با نام "وهابی" بازداشت و روانه زندان می کنند ، در سال گذشته حداقل 10 تن از اهل سنت به دلیل تبلیغ آئین خود در تهران بازداشت شده اند و یک روحانی اهل سنت نیز در خوزستان بازداشت شده است .

دراویش گنابادی نیز در سالهای اخیر توسط نیروهای انتظامی و امنیتی تحت فشار قرار دارند بطوری که حداقل 10 تن از ایشان در زندان مرکزی نقده نگهداری می شوند و خانگاه های ایشان در نقاط مختلف تخریب شده است ، اخیرا نیز حکم تخریب یکی از مکان های مقدس ایشان در کرج توسط مرجع قضائی صادر شده است .

اعدام 

مسئله اعدام همچنان بر قوت خود باقی است و تنها در پی افشاگری های سازمان های مدافع حقوق بشر اعدام در ملع عام محدودتر اعلام شده است اما همچنان قربانیان زیادی را میگیرد ، صد ها نفر در سال گذشته اعدام شدند و در برخی هفته ها رقم آنها از تعداد دهها تن نیز افزونتر میگردید ، آنچه در جراید و روزنامه ها انتشار یافته است رقم بیش از 300 نفر را نشان می دهد اما عده بسیاری نیز بوده اند که در خفا اعدام شدند .